Kadın Hastalıkları

ENDOMETRİOZİS

Endometriozis nedir?

Endometrioziste rahimin iç tabaksına ( endometrium ) çok benzer dokuların, rahim dışında da görülmesidir. Doğurganlık döneminin hastalığıdır ve iyi huylu, çoğunlukla da kronik şekilde seyir eden bir durumdur. Normalde endometrium sadece rahim içini örten bir tabakadır. Sonuç olarak dokunun yanlış yere bağlanması durumudur. Rahim, yumurtalık, tüpler, bağırsak ve mesanede de gözlenebilir.

Endometriozis, odaklarının bulunduğu yere göre 3 değişik formda tanımlanır.

• En sık görülen tür Endometriozis Genitalis Externa olup pelvik bölge denilen rahim dış yüzünde karın iç yüzünü örten tabaka, yumurtalık ve tüplerdedir.
• Endometriozis Genitalis İnternada endometriozis odakları rahim duvarı- kasları içine yerleşmiştir. Adenomiyozis diye de bilinir. En sık görülen belirtisi şiddetli adet sancılarıdır fakat kesin teşhis için rahimin alınıp mikroskop altında incelenmesigerekir.
• Ekstra Genital Endometriozis, Endometriozisin rahmin komşuluğundaki organlarda, örn. barsak veya mesanede görülmesine denir. Nadiren diyaframda, göbek deliğinde veya akciğer gibi farklı organlarda da görülebilir.

Risk faktörleri nelerdir?

Adet günlerinin sayısı bu hastalıkta çok önemlidir. Bir kadının yaşamında adet görme günü ne kadar çoksa hastalığa yakalanma ihtimali de o kadar yüksek demektir. Diğer etki eden faktörler ise; uzun adet siklusu, aşırı adet kanaması, erken adet görmek, az çocuk doğurmak, emzirme süresinin kısalığı gibi olaylar yaşamdaki adet görme gününün sayısı üstünde etkendir.

Endometriozis bulguları nelerdir?

Yolunu şaşırıp yanlış yere bağlanan rahim içi tabakası gerçek rahim içi gibi davranır. Bu nedenle adet görme döngüsüne cevap verirler. Her adet döngüsünde kadınlık hormonlarına cevaben rahim iç tabakası ( Endometrium ) artış gösterirler ve gebelik oluşursa diye döl yatağını ve gebeliğin gömülmesine zemin hazırlarlar.

Diğer yerlerde bulunan Endometriozis odakları da hormonların etkisinde kalarak adet döngüsünde değişime uğrar. Bu sebeple de şikayetler adet kanaması esnasında en kuvvetlidir. Hastalık adet döngüsü ile ilintili olduğundan şikayetler de adet döngüsü çevresindedir.

Şikayetler;

• Şiddetliden dayanılmaza değişebilen adet sancıları
• Kronik veya tekrarlayan alt karın ağrısı
• Cinsel ilişkide, idrar yaparken veya dışkılamada ağrı
• Siklik ortaya çıkan sırt ağrısı
• Kanama bozuklukları ve düzensizlikleri

Endometriozis tanısı nasıl konur?

Jinekolojik muayenede endometriozis nadiren ele gelir. Ultrasonda ise bulguların sınırları çizilebilir. Yani mevcut endometriozis odağının pozisyon ve büyüklüğü belirlenebilir. Kistik sınırlar her zaman için gözlenmeyebilir. Normal bir ultrason görüntüsü de endometriozisi dışlamaz.

Nasıl tedavi olunur?

Maalesef kesin bir tedavisi bulunmamaktadır. Tedavinin amacı ve merkezinde hastanın hayat kalitesini arttırmak, ağrıyı mümkün olduğunca azaltmak, doğurganlığı sağlamaktır.

İlaçla ve operasyonlarla yapılan tedaviler de mevcuttur. Yanında ağrı tedavileri, psikomatik destek ve yardımcı diğer tedavi yöntemleri kullanılabilir. Genellikle önerdiğimiz tedavi ilaç ile birlikte operasyon tedavisidir. Ağrıda azalma operasyondan sonra ilaç tedavisi ile, doğurganlık ise sadece operasyon tedavisi ile düzelecektir.